در طی چند سال گذشته و با توجه به رشد فعالیتهای کشتی سازی و سکوسازی در کشور، نقطه عطفی در تاریخ تکامل صنعت دریایی کشور بوجود آمده و نام ملت بزرگ ایران در فهرست ملت های کشتی ساز و سکوساز جهان ثبت شده است. همچنین بازار بزرگ داخلی کشور در افق 1400، چشم انداز امیدبخشی را برای شروع پروژه های دیگر کشتی سازی و سکوسازی ایجاد کرده است.این مقاله تاکید می کند که با اتخاذ رویکردی پیش دستانه ابتکار عمل را به دست گیرم و از هم اکنون به فکر توسعه راهکارهایی باشیم که ظرفیت صنایع دریایی کشور را برای انجام پروژه های صنایع دریایی (ساخت کشتی و سازه های فراساحل) بهبود می بخشد. یک راهکار استراتژیک در این زمینه، ایجاد خوشه صنایع دریایی است. در این مقاله ادبیات کلی این موضوع شامل نقش خوشه در توسعه منطقه ای و نقش دولت در رابطه با خوشه سازی مورد بررسی قرار گرفته و بعد از آن اطلاعاتی درباره یک خوشه موفق و توصیه هایی برای کشور ارایه می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

از سال 2001 به بعد، صنایع دریایی جهان دچار چالش شد و با حملات تروریستی 11 سپتامبر، کاهش چشمگیری در تقاضا برای ساخت کشتی در کشورهای اروپایی اتفاق افتاد. از سوی دیگر به علت روند فزاینده قیمت نفت، تمایل به استفاده از انرژی های نو زیاد شده و تمایل برای ساخت کشتی های LNG و LPG افزایش یافته است. بنادر نیز که پذیرای حمل و نقل دریایی است، امروزه به سمت و سوی کانتینری شدن پیش می روند و هر روز بیش از پیش به تجهیزات تخلیه و بارگیری کانتینر مجهز می شوند. از سوی دیگر تمایل به استخراج نفت و گاز از منابع عمیق فراساحلی افزایش یافته است، که این تقاضا باعث رشد بازار ساخت سازه های فراساحلی در زمینه نفت و گاز شده است و صنعت دریایی کشور عزیزمان می تواند پاسخگوی بخشی از این تقاضا باشد.

چوب از دیرباز در صنایع دریایی اعم از اسکله سازی و ساخت کشتی های نفش مهمی داشته است. علی رغم نقش مثبت و عالی آن در این صنایع، به واسطه داشتن معایب فنی مهمی چون عدم مقاومت در برابر موجودات دریایی و مقاومت های مکانیکی آن، مهندسین و متخصصین دست اندرکار در این صنایع را با محدودیتهایی درگیر می نماید. اگر چه تلاش فراوانی صورت گرفته اند که ازچوبهای مقاومت یا از روشهای ویژه حفاظت چوبها استفاده شود، ولی بسیاری از این روشها چندان موثر واقع نشده اند و یا این که به دلیل استفاده از مواد سمی حفاظت کننده چوب، آسیب هایی جدی به محیط زیست دریایی یا سلامتی انسانها وارد می شود.از آن جایی که ویژگیهای این ماده را ساختار شیمیایی و تشریحی آن تعیین میکنند، با تغییر و اصلاح این ساختارها به شکلی که این معایب برطرف گردند، می توان به این هدف بزرگ نایل شد. به کمک اصلاح چوب می توان به مقاوم سازی چوب در برابر عوامل مخرب بیولوژیکی، اصلاح ویژگیهای مکانیکی آن و تثبیت ابعادش دست یافت و امکان کاربرد برخی از گونه های صنعتی کشور ما را در صنایع و سازه های دریایی میسر ساخت. بدین طریق می توان صنعت کاران دریایی را از وارد کردن چوبهای مناطق گرمسیری که مستلزم خروج ارز و اتلاف زمان می باشد، خلاص بخشید. اصلاح چوب به روشهای متفاوتی مانند، اصلاح شیمیایی، مکانیکی و حرارتی صورت می گیرد.